Thế nào là áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh? Chữa bằng cách nào ?

Áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh là một căn bệnh nguy hiểm, gây ra nhiều đau đớn, khó chịu cho trẻ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh này sẽ dẫn đến nhiều biến chứng cho sức khỏe của bé. Sau đây, các chuyên gia về bệnh hậu môn – trực tràng tại phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng sẽ chia sẻ tới các bậc cha mẹ một số thông tin hữu ích về bệnh áp xe hậu môn ở trẻ.

Thế nào là áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh?

Áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh là tình trạng nhiễm khuẩn da, niêm mạc xung quanh hậu môn tụ mủ thành các khối sưng tấy đỏ.

Bệnh apxe hậu môn với trẻ sơ sinh nếu như không được điều trị sớm sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm và khó điều trị như: rò hậu môn, viêm loét rộng vùng hậu môn và tầng sinh môn, bội nhiễm lên trực tràng và làm suy yếu sức khỏe của các bé.

Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị áp xe hậu môn hiện vẫn chưa được xác định rõ. Các bác sĩ cho rằng tình trạng nhiễm trùng hoặc viêm quanh thành hậu môn và mô mềm là nguyên nhân chính dẫn đến sự hình thành các ổ áp xe.

1. Cấu tạo bất thường của hậu môn: một vài trẻ sơ sinh có những cấu trúc hậu môn như hậu môn hẹp, hậu môn bị đặt sai vị trí hoặc có những vùng xương, mô liên quan gây áp xe.

2. Yếu tố di truyền: có 1 số trường hợp áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh có liên quan đến yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người thân trong gia đình bị áp xe hậu môn, tỷ lệ trẻ sơ sinh bị áp xe cũng có thể tăng.

3. Rối loạn cơ bắp: một số trong những trẻ sơ sinh có đảo lộn cơ bắp ở vùng hậu môn, dẫn tới việc co bóp & áp xe.

4. Yếu tố nội tiết: các luận điểm nội tiết như tăng hormone tăng trưởng, tăng progesterone hay tăng prolactin hoàn toàn có thể gây tác động đến hệ tiêu hóa của trẻ, gây áp xe hậu môn.

5. Các yếu tố khác: một số trong những nhân tố khác ví như thừa canxi trong máu, thiếu vitamin D, cơ chế ăn không cân đối hoặc thực trạng táo bón cũng có thể có thể góp thêm phần gây áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh.

Tuy nhiên, việc xác định đúng nguyên nhân áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh thường nhu cầu sự điều tra kỹ lưỡng và chẩn đoán từ các chuyên Viên y tế.

Một lý do khác là một số trẻ có cấu trúc hậu môn không hoàn chỉnh, khiến nước tiểu và phân đọng lại khi đi vệ sinh, dẫn đến nhiễm trùng và tạo ra ổ áp xe. 

Bên cạnh đó, vùng da hậu môn của trẻ sơ sinh rất mỏng manh và dễ bị tổn thương. Vì vậy, nếu rặn quá mạnh khi đi đại tiện hoặc vệ sinh hậu môn không sạch sẽ có thể dẫn đến viêm nhiễm và hình thành áp xe.

Nhận biết áp xe hậu môn trẻ sơ sinh bằng những dấu hiệu nào?

Tình trạng áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh cần được lưu ý và có biện pháp can thiệp kịp thời để tránh các biến chứng không mong muốn. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần nắm rõ các dấu hiệu nhận biết khi trẻ sơ sinh bị áp xe hậu môn, cụ thể như sau:

• Ở vùng hậu môn của bé xuất hiện các nốt nhọt hoặc bị sưng tấy, có cảm giác đau, sờ vào thấy cứng và ấm. Tình trạng này khiến trẻ khó chịu, quấy khóc khi ngồi hoặc nằm.
• Sốt cao cũng là một trong những biểu hiện khi trẻ sơ sinh bị áp xe hậu môn. Khi các vi khuẩn có hại tấn công, cơ thể sẽ kích hoạt phản ứng bảo vệ và dẫn đến tình trạng sốt cao ở bé, đôi khi thân nhiệt khi bị sốt có thể lên tới 39-40 độ C.
• Đặc trưng tiếp theo của bệnh áp xe hậu môn là trẻ đi đại tiện không tự chủ hoặc kéo dài thời gian đi ngoài. Trẻ sơ sinh thường són phân trung bình khoảng 3-5 lần mỗi ngày. Tuy nhiên, khi trẻ mắc bệnh áp xe hậu môn, tần suất són phân có thể lên tới 8-15 lần một ngày. Tình trạng này nếu để kéo dài mà không được khắc phục kịp thời sẽ gây rối loạn đường ruột.
• Trẻ sơ sinh bị áp xe hậu môn cũng có biểu hiện chán ăn hoặc bị nôn trớ.

Xem thêm bài viết liên quan:

Tổng hợp các thông tin quan trọng cần biết về bệnh apxe hậu môn

Điều trị áp xe hậu môn trẻ sơ sinh như thế nào?

Việc chữa bệnh áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh nhằm ngăn chặn nhiễm trùng lây lan và hoại tử, thậm chí đe dọa đến tính mạng của trẻ. Do đó, trẻ bị áp xe hậu môn cần được thăm khám và điều trị tại cơ sở chuyên khoa uy tín bằng các phương pháp đem lại hiệu quả và độ an toàn cao, cụ thể:

Đối với trẻ dưới 1 tuổi

Điều trị áp xe hậu môn trẻ sơ sinh đối với trẻ dưới 1 tuổi thường được chỉ định sử dụng kháng sinh đơn thuần bởi phương pháp can thiệp ngoại khoa bằng phẫu thuật và gây mê toàn thân không thích hợp cho trẻ, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Đối với các trường hợp nghiêm trọng hơn như ổ áp xe quanh hậu môn sưng đỏ, phình to hoặc có dấu hiệu mắc biến chứng thì trẻ cần được điều trị tích cực hơn. Bác sĩ có thể chỉ định tiến hành tiểu phẫu dẫn lưu mủ ra ngoài. Sau đó, trẻ có thể được cho uống kháng sinh nhằm giảm đau, tiêu viêm và ngăn ngừa tái phát.

Đối với trẻ có các biểu hiện toàn thân như một mỏi, nôn trớ hoặc sốt cao, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng cách tiêm kháng sinh vào tĩnh mạch, tuy nhiên, các trường hợp này hiếm khi xảy ra.

Đối với trẻ có biểu hiện bị rò hậu môn, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi đến khi trẻ đủ 18 tuổi. Lúc này, bác sĩ sẽ chỉ định cho trẻ các phương pháp điều trị phù hợp, có thể bao gồm phẫu thuật.

Đối với trẻ em trên 18 tháng tuổi

Trong trường hợp trẻ trên 18 tháng tuổi bị áp xe hậu môn có sức khỏe tốt, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp điều trị bằng phẫu thuật ngoại khoa. Phẫu thuật dẫn lưu áp xe hậu môn thường có thao tác đơn giản, ít rủi ro, ít chảy máu và không cần khâu lại. 

Theo đó, trẻ cần được hạn chế ăn uống ít nhất 8 giờ trước khi phẫu thuật. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành gây mê toàn thân, vệ sinh hậu môn, đường ruột và vùng da bị tổn thương.

Tiếp đó, bác sĩ bắt đầu mổ áp xe hậu môn và rút hết mủ ra ngoài, sau đó vệ sinh da và băng vết mổ bằng gạc khô sạch. Sau khi được theo dõi trong phòng hồi sức, cha mẹ hoặc người chăm sóc có thể đưa trẻ ra về.

Sau khi mổ dẫn lưu áp xe hậu môn, bác sĩ có thể chỉ định một số loại kháng sinh như Penicillin hoặc Cephalosporin để ngăn ngừa nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh cần tuân theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ. Cha mẹ tuyệt đối không tự ý thêm bớt liều lượng hoặc cho trẻ dừng thuốc nếu chưa hỏi ý kiến bác sĩ.

Về việc chăm sóc hậu phẫu, vết mổ cần được vệ sinh thật cẩn thận, tránh cử động mạnh gây tổn thương. Cha mẹ có thể cho con ngâm hậu môn trong nước ấm khoảng 5 phút sau mỗi lần đi cầu để để làm sạch da. Hạn chế dùng tã hoặc thay tã lót thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa viêm nhiễm trở lại.

Cách phòng ngừa áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh

Chăm sóc vệ sinh vùng hậu môn:

• Rửa sạch vùng hậu môn của trẻ sau mỗi lần đi ngoài bằng nước ấm và bông gòn mềm.
• Sử dụng khăn mềm và không chứa hóa chất để lau khô vùng hậu môn sau khi rửa.
• Hạn chế sử dụng bông tắm hoặc khăn giấy cứng có thể làm tổn thương da nhạy cảm.

Chế độ ăn uống và dinh dưỡng:

• Đảm bảo chế độ ăn uống phù hợp cho trẻ sơ sinh, bao gồm việc cho con bú hoặc sử dụng sữa công thức phù hợp theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Đảm bảo trẻ được cung cấp đủ lượng nước và chất xơ trong chế độ ăn uống hàng ngày để giữ cho phân mềm và dễ tiêu.

Thay đổi thói quen đi ngoài:

• Khuyến khích thói quen đi ngoài đúng cách và không ép buộc trẻ sơ sinh ngồi trên bồn cầu quá lâu.
• Đặt bé trên chăn lót hoặc bình nước ấm khi đi ngoài để tạo cảm giác thoải mái và tự nhiên.

Sử dụng kem chống viêm:

• Nếu trẻ sơ sinh có dấu hiệu bị viêm nhiễm vùng hậu môn, có thể sử dụng kem chống viêm theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Chọn các sản phẩm không chứa hóa chất gây kích ứng và thoa một lượng nhỏ kem mỏng lên vùng da bị tổn thương.

Kiểm tra định kỳ và tư vấn y tế:

• Đưa trẻ sơ sinh đến các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ và tư vấn y tế để đảm bảo phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến áp xe hậu môn.

Lưu ý: Trong quá trình phòng ngừa áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh, nếu có bất kỳ biểu hiện lạ hay vấn đề liên quan đến vùng hậu môn, nên tìm sự tư vấn và hướng dẫn từ bác sĩ

Điều trị cho trẻ sơ sinh bị áp xe hậu môn hiệu quả ở đâu?

Đối với bệnh áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh, một trong những địa chỉ y khoa uy tín nhất tiến hành điều trị bệnh này không thể không kể đến Phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng (số 193c1 Bà Triệu, Hai Bà Trưng, Hà Nội).

Phòng khám hiện đã và đang áp dụng rất thành công phương pháp sóng cao tần trong điều trị áp xe hậu môn hiệu quả và an toàn. 

Nguyên lý điều trị của phương sóng cao tần là tiến hành dựa vào sự hướng dẫn của máy hỗ trợ định vị chuyên dụng nhằm xác định chuẩn xác vị trí các ổ áp xe. Sau đó, sóng cao tần xâm lấn tối thiểu sẽ được sử dụng để tác động trực tiếp vào ổ áp xe, lấy bỏ hết dịch mủ và các tổ chức mô xơ hóa. Phương pháp này mang nhiều ưu điểm như:

• Độ an toàn cao: Kỹ thuật xâm lấn tối thiểu giúp hạn chế thương tổn tới cơ thắt, tầng sinh môn của vùng hậu môn trực tràng, nhờ đó tránh làm ảnh hưởng tới chức năng tự chủ đại tiện của hậu môn. 
• Điều trị hiệu quả trong một liệu trình: Phương pháp này hạn chế tái phát,  mang lại hiệu quả cao, đặc biệt là với những trẻ mới mổ lần đầu hoặc mức độ bệnh nhẹ. 
• Tốc độ phục hồi nhanh: Hỗ trợ phục hồi nhanh chóng, trẻ không phải nằm viện điều trị lâu.

Có thể nói, bệnh áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh cần được can thiệp y khoa kịp thời để giúp bé tránh được những biến chứng nguy hiểm. Nếu cha mẹ còn câu hỏi nào khác về vấn đề này, vui lòng liên hệ tới hotline 0243.9656.999 để được hỗ trợ giải đáp miễn phí.