[Tổng hợp] Bệnh giang mai bẩm sinh và những điều cần biết

Bệnh giang mai bẩm sinh hay còn gọi là giang mai ở trẻ sơ sinh. Nguyên nhân thường do phụ nữ mang thai nhiễm xoắn khuẩn giang mai không được phát hiện, điều trị và phòng ngừa lây nhiễm nên đã lây sang thai nhi. Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm giang mai bẩm sinh ở trẻ sơ sinh, hãy cùng tìm hiểu những thông tin dưới đây.  

Bệnh giang mai bẩm sinh là gì? 

Bệnh giang mai bẩm sinh còn gọi là giang mai sơ sinh (Congenital syphilis) là một bệnh lý nhiễm trùng đa cơ quan được xác định do xoắn khuẩn giang mai Treponema pallidum gây ra, lây truyền qua thai nhi thông qua nhau thai. 

Bệnh xảy ra ở người mẹ mắc bệnh giang mai và lây truyền xoắn khuẩn cho thai nhi khi mang thai, thường tỷ lệ lây truyền cao từ tháng 4-5 trong thai kỳ. Ngoài ra, giang mai giai đoạn sớm không được điều trị thường có khả năng lây bệnh cao cho thai nhi. Nếu bệnh ở giai đoạn muộn, khả năng lây truyền cho thai nhi chỉ còn khoảng 20%. 

Những dấu hiệu của bệnh giang mai bẩm sinh như thế nào? 

Không phải trường hợp bệnh giang mai bẩm sinh nào cũng có triệu chứng cụ thể. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị sớm, trẻ sẽ sớm gặp phải các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe vào những tuần đầu sau sinh, nhưng cũng có thể xảy ra vài năm sau đó. 

Những dấu hiệu bệnh giang mai ở trẻ sơ sinh chia thành 2 giai đoạn, ở mỗi giai đoạn sẽ có triệu chứng khác nhau. Cụ thể: 

Dấu hiệu bệnh giang mai bẩm sinh sớm

Giang mai bẩm sinh ở trẻ em thường xuất hiện trong 2 năm đầu, tuy nhiên thường gặp nhất vẫn là xuất hiện trong 3 tháng đầu. Triệu chứng thường mang tính chất của bệnh giang mai thời kỳ 3 với đặc trưng là sự xuất hiện của các phỏng nước. 

• Nổi các vết phỏng nước hoặc phát ban trên da hay các nốt mẩn đỏ ở lòng bàn tay, lòng bàn chân. 
• Phát hiện nổi sẩn xung quanh miệng, mũi hay vùng đóng tã. 
• Xuất hiện các tổn thương xuất huyết. 
• Nổi hạch toàn thân, gan lá lách to bất thường.
• Chậm tăng cân, có thể chảy máu/ mủ vùng niêm mạc mũi dẫn đến ngạt mũi. 
• Một số trường hợp trẻ tiến triển viêm màng não, não úng thủy, viêm sụn khớp hoặc các khiếm khuyết về sức khỏe. 
• Trong vòng 8 tháng đầu tiên, biến chứng viêm xương khớp nhất là xương sườn và xương dài, có thể bị liệt vận động chi, quan sát rõ nhất khi chụp X-quang 

Dấu hiệu bệnh giang mai bẩm sinh muộn

Các dấu hiệu bệnh giang mai bẩm sinh muộn thường xuất hiện khi trẻ được 2 tuổi hoặc hơn, mang tính chất giang mai thời kỳ 3:

• Xuất hiện các vết loét sâu ở mũi, vách ngăn hay vòm khẩu cái cứng, các tổn thương có thể xuất hiện ở sụn đầu xương. 
• Giang mai thần kinh không có triệu chứng nhưng cũng có thể tiến triển nặng gây liệt teo cơ khi trẻ bước vào độ tuổi thiếu niên. 
• Teo thi giác, nặng hơn có thể bị mù lòa. 
• Viêm giác mạc kẽ (phổ biến), thường tái phát, nặng có thẻ gây sẹo giác mạc. 
• Khiếm thính thần kinh có xu hướng tăng dần theo lứa tuổi. 
• Tổn thương răng cửa Hutchinson hay tổn thương dạng nhú răng hàm (răng có hình quả dâu tây) hay xuất hiện các vết nứt da quanh miệng, rối loạn phát triển xương mặt…

Bên cạnh đó, giang mai bẩm sinh trong nhiều trường hợp không có những triệu chứng trên, mà chỉ có mũi tẹt, thủng vòm miệng, trán dô, xương chày hình lưỡi kiếm…Đây thường là di chứng giang mai bẩm sinh do tổn thương từ trong bào thai sau khi liền sẹo để lại. 

Bệnh giang mai bẩm sinh có nguy hiểm không? 

Bệnh giang mai bẩm sinh nếu không điều trị trong thai kỳ rất dễ dẫn đến thai chết lưu và tử vong sau sinh. Thống kê vào năm 2021 của CDC Hoa Kỳ, có khoảng 2855 trường hợp bị giang mai bẩm sinh, trong đó có tới ít nhất 220 trường hợp tử vong sơ sinh và thai chết lưu. 

Có tới 40% trẻ sơ sinh có mẹ nhiễm giang mai không điều trị bị chết lưu, hoặc gặp phải các biến chứng như đẻ non, nhẹ cân, thiếu máu nặng, gan lá lách to, vàng da, chậm phát triển…

Bệnh giang mai bẩm sinh có chữa được không? 

Bệnh giang mai bẩm sinh có thể điều trị được. Tuy nhiên, trẻ cần phải được phát hiện bệnh càng sớm càng tốt và điều trị ngay trước khi các tổn thương nghiêm trọng xảy ra, nhất là đến xương khớp, mắt, răng…

Bệnh giang mai ở trẻ sơ sinh có thể chữa khỏi bằng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, nếu thai phụ xét nghiệm có kết quả dương tính với xoắn khuẩn giang mai thì cần điều trị, phòng ngừa lây nhiễm ngay lập tức. Trong thời gian điều trị, bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ tình trạng của thai phụ và thai nhi để đảm bảo hiệu quả.

Phác đồ điều trị giang mai bẩm sinh 

Tùy vào tình trạng bệnh cụ thể cũng như sức khỏe của trẻ mà các bác sĩ sẽ tư vấn và chỉ định phác đồ điều trị phù hợp. Điều trị bệnh giang mai chủ yếu dùng kháng sinh, trong đó thường sử dụng là penicillin dạng tiêm hoặc truyền. 

Trường hợp mắc giang mai bẩm sinh thường được chỉ định, giám sát nghiêm ngặt về quy trình sử dụng và điều trị kháng sinh, hạn chế tối đa những biến chứng không mong muốn. 

Hướng dẫn phòng ngừa lây nhiễm bệnh giang mai bẩm sinh

Để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục nói chung và bệnh giang mai bẩm sinh nói riêng, các bác sĩ khuyến cáo giới trẻ chuẩn bị kết hôn hay các cặp vợ chồng trước và trong thai kỳ cần thực hiện các biện pháp phòng tránh lây nhiễm như sau:

• Quan hệ tình dục chung thủy, an toàn 1 vợ-1 chồng.
• Dùng bao cao su đúng cách vì dùng bao cao có có khả năng ngăn ngừa lây truyền giang mai nhờ việc ngăn chặn tiếp xúc với vết loét tại vùng sinh dục nhưng không thể ngăn chặn sự tiếp xúc vết loét tại khu vực khác. 
• Chủ động kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân, đánh giá sức khỏe sinh sản và sàng lọc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đây là việc làm cần thiết với các cặp đôi sắp kết hôn để tránh nghi ngờ nhau bệnh là do ai vừa để gìn giữ hạnh phúc vừa để đảm bảo cho một thai kỳ khỏe mạnh. 
• Trước và trong khi mang thai cần thăm khám thường xuyên tại cơ sở y tế uy tín để thực hiện xét nghiệm sàng lọc bệnh tình dục. Mẹ bầu cần thực hiện các hạng mục xét nghiệm như xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, sàng lọc & chẩn đoán dị tật bẩm sinh thai nhi…cùng các xét nghiệm sàng lọc bệnh lây truyền như viêm gan B/C, rubella, giang mai, chlamydia…ngay cả khi không có dấu hiệu bệnh. 
• Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường nghi ngờ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục như vết loét, vết phỏng, mụn sùi, mụn nước xuất hiện ở vùng sinh dục…cần nhanh chóng đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để thăm khám, được tư vấn phương pháp điều trị, dự phòng lây nhiễm hiệu quả. 

Trên đây là chia sẻ thông tin về bệnh giang mai bẩm sinh cũng như những điều các cặp đôi cần biết để phòng tránh nhiễm bệnh và lây truyền cho con.Nếu còn vấn đề băn khoăn, hãy liên hệ ngay với các bác sĩ để được tư vấn, giải đáp sớm nhất có thể.